اقسام ارزش در علوم مالی و اقتصادی

امشب در خصوص اقسام مختلفی از مفهوم ارزش که در علوم مالی و اقتصادی وجود دارد صحبت می‌کنم. این ارزش‌ها به شکل زیر دسته‌بندی می‌شوند:

1. ارزش ذاتی[۱]

این مفهوم به معنای ارزش واقعی یک شرکت یا دارایی است که براساس آن  تمامی زوایای یک کسب‌وکار از جمله صورت‌های مالی و محاسبه دارایی‌های مشهود و نامشهود که از طریق تحلیل بنیادین[۲] بررسی می‌شود و مستقل از قیمت بازار آن است. تفاوت ارزش ذاتی و بازاری و یکسان نبودن این دو منطقی است زیرا اقدام به خرید یا فروش اصولا به همین خاطر صورت می‌پذیرد.

اگر ارزش بازار کمتر از ارزش ذاتی باشد، فعالان بازار اقدام به خرید می‌نمایند که اصطلاحا undervalue می‌گویند و اگر ارزش بازار بیشتر از ارزش ذاتی باشد، در این صورت فعالان بازار اقدام به فروش می‌کنند و به آن اصطلاحا overvalue می‌گویند و به اختلاف بین این دو ارزش حباب می‌گویند که این حباب می‌تواند مثبت و یا منفی باشد.

2. ارزش اقتصادی

این مفهوم در واقع حداکثر ارزش یا قیمتی است که خریداران یا سرمایه‌گذاران برای یک دارایی یا شرکت قائل می‌شوند و حاضر به پرداخت آن هستند.

3. ارزش منصفانه[۳]

این مفهوم در واقع گاهی اوقات با عبارت ارزش بازار جایگزین می‌شود. این دو عبارت مفاهیم بسیار نزدیکی به هم دارند اما تفاوت‌هایی جزئی میان آن دو وجود دارد. ارزش منصفانه، قیمتی منطقی از دیدگاه فعالان بازار و مورد توافق فروشنده و خریدار است، به شرطی که هر دو طرف با تمایل و آگاهی کامل حاضر به معامله شده باشند.

4. ارزش بازار[۴]

قیمتی است که در بازار بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. ارزش بازار آسان‌ترین راه برای شناسایی ابزارهای قابل معامله در بازار همچون سهام و قراردادهای آتی است زیرا قیمت بازار به دلیل انتشار سراسری به راحتی قابل دسترسی است. شاید اما بزرگ‌ترین مشکل در تعیین ارزش بـازار، توانایی تخمین ارزش دارایی‌هایی نظیر دارایی‌های نامشهود، برند و …. است که آن را دشوار می‌نماید.

5. ارزش آینده[۵]

ارزش آینده عبارت است از مجموع ارزشی که امروز سرمایه‌گذاری خواهد شد و در پایان دوره زمانی مشخص با نرخ بهره مشخصی افزایش خواهد یافت که با فرمول زیر می‌توانید آن را محاسبه نمایید:

محاسبه برعکس این قضیه نیز امکان‌پذیر است و می‌توان ارزش پولی که در آینده خواهد آمد را به ارزش فعلی آن تبدیل کرد. کافی است به صورت ذیل عمل کنید:

نکته مهم آن است که دانستن این مفاهیم و تشخیص انواع ارزش بسیار مهم است. در موقعیت‌های مختلف استفاده ما از ارزش بسته به کاربرد بسیار متفاوت است. ارزش ذاتی ممکن است با ارزش بازار یا ارزش منصفانه آن برابر نباشد. کما اینکه ارزش منصفانه‌ بسیاری از دارایی‌های مالی مانند سهام را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند. یا در مثالی دیگر ارزش منصفانه‌ یک شرکت یا استارتاپ از طریق بازار مشخصی نیست و باید از راه‌های دیگری ارزش را محاسبه کرد.

[۱]. Intrinsic value

[۲].Fundamental analysis

[۳]. Fair value

[۴]. Market value

[۵]. Future Value