در مطلب قبلی مراحل شروع یک کسب‌وکار جدید را تیتروار ذکر کردم و به مورد انجام تحقیقات بازار و آنالیز رقابتی پرداختم. امشب قصد دارم تا در خصوص نوشتن برنامه کسب‌وکار[۱] صحبت کنم.
در راه شروع یک کسب‌وکار جدید، نوشتن برنامه کسب‌وکار پیش‌نیاز اصلی محسوب می‌شود. این برنامه ۳ تا ۵ سال آینده و مسیری که یک شرکت برای رسیدن به اهداف سالانه خود طی می‌کند را نشان می‌‌دهد.
شاید این سوال برای شما پیش بیاید که برنامه‌ی کسب‌وکار چیست؟ شاید بتوان اینگونه تعریف کرد که در واقع یک سند مکتوب برای تشریح و تحلیل کسب‌وکار است که به جنبه‌های مختلف یک کسب‌وکار اعم از استراتژی‌های بازاریابی، برندینگ، فروش، مسائل مالی مربوط به کسب‌وکار و تمامی انتظارات به شکلی دقیق در یک بازه زمانی مشخص می‌پردازد. افراد در نوشتن این سند به دنبال توجیه ارزش کسب‌وکار، مشخص کردن منابع مالی و غیرمالی و میزان نیاز به آن و زمان رسیدن به نقطه سربه‌سر و بازگشت هزینه‌ها هستند.
بخش‌های اصلی یک برنامه کسب‌وکار شامل عبارت از توضیح مختصر کسب‌وکار مدنظر، تحلیل کلی شرایط بازار و صنعتی که کسب‌وکار در آن قرار دارد، نیاز تشخیصی در بازار از دیدگاه کسب‌وکار مذکور، محل تامین سرمایه، معرفی محصول یا خدمت شما، طرح بازاریابی و فروش، طرح تولید و عملیات، جدول زمان‌بندی، ریسک‌های کسب‌وکار و گنجاندن تغییر کسب‌وکار یا استراتژی خروج در صوررت عدم موفقیت است.
نکته مهمی که در تهیه برنامه کسب‌وکار می‌بایست به آن توجه شود آن است که این سند به عنوان یک راهنما و نقشه کسب و کار شما است اما نباید تبدیل به یک سند طولانی و رسمی بشود، فقط صرفا می‌بایست حاوی موارد مهم کسب و کار باشد.
مراحل تهیه طرح کسب و کار عبارتست از:
- خلاصه اجرایی[۲]
- توصیف شرکت[۳]
- تحلیل بازار[۴]
- سازمان و مدیریت[۵]
- خط تولید و محصولات[۶]
- بازاریابی و فروش[۷]
- درخواست تأمین مالی[۸]
- پیش‌بینی‌های مالی[۹]
- ضمیمه برنامه کسب‌وکار
در مطلب امشب خلاصه اجرایی و توصیف شرکت توضیح داده می‌شود و در مورد سایر موارد هفته‌های آتی صحبت خواهد شد.
خلاصه اجرایی چیست؟
این بخش در واقع خلاصه‌ای از نکات اصلی گفته شده در بخش‌های دیگر است. در واقع این قسمت همان جایی است که شما شرکت و محصول یا خدمت آن را به صورت مختصر توصیف می‌نمایید، هدف و مأموریت کسب‌وکار خود را به صورت موجز بیان می‌کنید و در واقع بخشی است که باید به‌راحتی خاطر سپرده شود. باید به خاطر داشته باشید که شیوه نوشتن بخش خلاصه اجرایی برای کسب‌وکار تازه تاسیس در مقایسه با شرکت باسابقه، متفاوت است.
توصیف شرکت چیست؟
در این بخش، از قسمتهای مختلف تجارت اعم از ماموریت خاص کسب‌وکار، چگونگی محصولات و خدمات، نیازهای بازار هدف و چگونگی تأمین آن، مزیت‌های رقابتی، نحوه فعالیت شرکت در حوزه B2B یا B2C و ارزش پیشنهادی[۱۰] صحبت می‌شود تا ماهیت کسب و کار مشخص گردد. پیش زمینه دادن به افراد در رابطه با افرادی که این کسب‌وکار را راه اندازی کرده‌اند و دستاوردهای ایشان نیز در این قسمت اتفاق می‌افتد. بعد از آن این امکان وجود دارد که برنامه‌های آینده شرکت و مراحل مهمی که برای رسیدن به اهدافی که ذکر شد، اتفاق خواهد افتاد را نیز در قالب یک جدول زمانی به این بخش اضافه شود. برای سرمایه‌گذاران و سایر سهامداران این حق محفوظ است که در خصوص چگونگی توسعه و پیشرفت شرکت بدانند.
[۱]. Business Plan
[۲]. Executive Summary
[۳]. Company Description
[۴]. Market Analysis
[۵]. Organization and Management
[۶]. Service or Product Line
[۷]. Marketing and Sales
[۸]. Funding Request
[۹]. Financial Projections
[۱۰].Value Proposition